ترون (Tron) نوعي سيستم سرگرمي غيرمتمركز و پلتفرمي براي اشتراك گذاري محتوا است كه با استفاده از تكنولوژي بلاك چين و شبكه همتا به همتا كار ميكند. اين پروتكل به تمامي كاربران امكان انتشار، ذخيره سازي و مالكيت ديتا و محتوا را بصورت كاملاً رايگان، غيرمتمركز و خودكار ميدهد.
ميتوانيد Tron را به عنوان نسل بعدي شبكه هاي اجتماعي در نظر بگيريد كه با استفاده از آن ميتوانيد محتوا توليد كنيد و آن را با ديگر افراد در هر نقطه از دنيا به اشتراك بگذاريد. ترونيكس يا TRX واحد اصلي حساب ها در بلاك چين ترون است و در واقع پولي است كه براي توليد محتوا به شما داده ميشود. اين ارز رمزنگاري شده با نماد TRX شناخته ميشود. در اين مقاله ما شما را با ارز ديجيتال ترون و ويژگي هاي مختلف آن آشنا خواهيم نمود.
ترون چيست؟
ترون (Tron) يكي از جاهطلبانهترين پروژهها در فضاي كنوني ارزهاي ديجيتال و بلاك چين است. هدف ترون ساخت يك اينترنت واقعا غيرمتمركز است. پروتكل ترون در ميان بزرگترين سيستمهاي اجرايي مبتني بر بلاك چين دنيا قرار دارد.
به ادعاي تيم ترون اين شبكه بسيار مقياسپذير، داراي توان اجرايي بالا بوده و قادر است تا طيف وسيعي از برنامههاي غيرمتمركز را پشتيباني كند. به برنامههايي كه روي بلاك چين و با استفاده از قراردادهاي هوشمند اجرا ميشوند، برنامه غيرمتمركز يا دياپ (Dapp) ميگويند. اين برنامهها پس از اجرا بدون نياز به واسطهها و بدون احتمال از كار افتادن، به حيات خود ادامه ميدهند.
شبكه ترون مدعي است كه در حال حاضر ظرفيت انجام 2,000 تراكنش بر ثانيه با كارمزد نزديك صفر را دارد، در حالي كه اتريوم و بيت كوين به ترتيب 15 و 7 تراكنش در ثانيه انجام ميدهند. ترون اميدوار است تا اكوسيستمي بسازد كه همه بتوانند در تمام نقاط دنيا تمام نيازهاي خود بر روي اينترنت را به صورت غيرمتمركز و بدون واسطه انجام دهند.
مانند اتريوم با ترون ميتوانيد قرارداد هوشمند، برنامههاي غيرمتمركز و توكن بسازيد. دو استاندارد ايجاد توكن در ترون به نامهاي TRC-10 و TRC-20 وجود دارد. وبسايت رسمي ترون درباره اين دو مفهوم مينويسد:
استاندارد TRC-10 بدون استفاده از ماشين مجازي ترون (TVM) توسط بلاك چين ترون پشتيباني ميشود. از سوي ديگر TRC-20 استانداردي است كه براي قراردادهاي هوشمند ترون با استفاده از ماشين مجازي ترون (TVM) كاربرد دارد. اين استاندارد از نظر ساختاري با ERC-20 قابل قياس است. توكنهاي TRC-10 ميتوانند با هزينه 1024 واحد TRX روي شبكه ترون صادر شوند. براي ساخت اين نوع توكن نياز به دانش برنامه نويسي خاصي نيست.
يكي از شناخته شده ترين توكنهايي كه تاكنون روي ترون ساخته شده است، توكن بيت تورنت (BTT) است. اين توكن از نوع TRC-10 است. براي قراردادهاي هوشمند پيشرفته بايد از استاندارد TRC-20 استفاده شود.
ارز ديجيتال ترون (TRX)
ارز ديجيتال ترون با واحد اختصاري TRX، ارز داخليِ بلاك چين ترون است كه در زمان نگارش اين مطلب در رده 11 برترين ارزهاي ديجيتال دنيا قرار دارد. اين توكن در سپتامبر سال 2017 و پس از اولين ICO موفق ترون ساخته شد. در آن ICO ترون توانست 70 ميليون دلار سرمايه جذب كند. در ابتدا TRX توكني روي شبكه اتريوم يا همان پروتكل ERC-20 بود و پس از فعال شدن بلاك چين ترون در 25 ژوئن 2018، روي شبكه اصلي آمد.
ترون برخلاف اغلب ارزهاي ديجيتال ديگر، قابل استخراج نيست و تاييد تراكنشها از طريق الگوريتم اثبات سهام نمايندگي شده (DPoS) انجام ميشود كه درباره آن در ادامه توضيح دادهايم. تعداد كل توكنهاي ترون 100 ميليارد واحد بوده كه در زمان نگارش اين پست حدود 66.6 ميليارد واحد از آن در گردش است.
تاريخچه و تيم ترون
ترون ايده يك كارآفرين چيني و جوان به نام جاستين سان (Justin Sun) است. جاستين سان قبل از ترون روي ريپل كار ميكرده است. شركتهاي چيني بزرگي مانند بيت مين كه غول خريد ماينر است كيوتم، بايننس و FBG Capital از او حمايت به عمل آوردهاند.
دومين شخصيت مهم در تيم ترون لوشن چن (Lucien Chen) است. او كه از كارمندان ارشد شركتهاي بزرگي چون تنسنت (Tencent) و عليبابا بوده است، اكنون رهبر بخش فني ترون بوده و در رمزنگاري، تبليغات، الگوريتمنويسي و بيگ ديتا سابقه فعاليت داشته است.
درباره بقيه اعضاي تيم ترون، اطلاعاتي زيادي در دسترس نيست. وبسايت ترون ادعا ميكند بيش از 100 كارمند در اختيار دارد كه سابقه فعاليت در شركتهايي همچون بايدو، تنسنت و عليبابا را دارند. ترون براي تحقق اهداف خود در جولاي 2018 بيت تورنت كه بزرگترين پلتفرم اشتراك داده جهان است را خريداري كرد.
توكنهاي اوليه ترون (TRX) كه مبتني بر اتريوم بودند در آگوست 2017 با قيمت 0.0019 دلار عرضه شدند و 70 ميليون دلار براي بنياد توسعه دهنده شبكه سرمايه به بار آورند. در ماه مي 2018 شبكه اصلي ترون راهاندازي شد و سپس در ژوئن همان سال توكنهاي ERC-20 به توكنهاي رسمي شبكه ترون تبديل شدند.
ترون چگونه كار ميكند؟
ساختار و معماري ترون بسيار پيچيده و بحث برانگيز است.ويتاليك بوترين، خالق اتريوم ساختار ترون را خلاف اصل تمركززدايي دانسته است و اخيرا هم يكي از اعضاي سابق بنياد ترون ادعا كرده كه اين شبكه ديگر غيرمتمركز نيست. در اين بخش سعي ميكنيم به زبان ساده معماري و نحوه اجماع در شبكه ترون را توضيح دهيم.
معماري ترون
ترون از يك معماري سه لايه در شبكه خود بهره ميبرد. اين سه لايه عبارتند از:
- لايه ذخيرهسازي (Storage layer)
- لايه هسته (Core layer)
- لايه برنامه كاربردي (Application layer)
لايه ذخيره سازي
پروتكل ذخيرهسازي توزيع شده ترون براي ذخيره سازي بلاك و ذخيرهسازي حالت طراحي شده است. بنابر گفته تيم ترون، نظريه ديتابيس گراف در طراحي لايه ذخيره سازي گنجانده شده است تا گوناگوني ذخيره داده به معناي واقعي امكان پذير شود.
لايه هسته
ماژول قرارداد هوشمند، ماژول مديريت حساب و ماژول اجماع در داخل لايه هسته قرار دارند. زبان برنامه نويسي قراردادهاي هوشمند ترون جاوا (Java) بوده و قرار است كه زبانهاي برنامه نويسي ديگر هم اضافه شوند. همچنين نوع اجماع در ترون، اثبات سهام نمايندگي شده (DPOS) است.
لايه برنامه كاربردي
توسعه دهندگان ميتوانند از واسطهاي كاربري (اينترفيسها) براي ساخت برنامههاي غيرمتمركز و سفارشيسازي كيف پولها بهره ببرند.
انواع نود در شبكه ترون
در شبكه ترون سه نوع نود تعريف شده است كه عبارتند از:
1- نودهاي شاهد نماينده? ارشد (Super Representative Witness) – به اختصار فولنودهاي SR
2- فولنود (Full Node)
3- ساليديتي نود (Solidity Node)
فولنودهاي SR وظيفه توليد بلاك را دارند و در حقيقت از تاييد تراكنشها در عمل اثبات سهام، سود ميبرند. نود SR شدن يك سري شرايط بسيار خاص را ميطلبد. همين موضوع باعث شده تا بر سر مدل حاكميتي در ترون بحث و جدلهاي فراوان شكل بگيرد.
فولنودهاي معمولي وظيفه ارائه API و انتشار تراكنشها و بلاكها را بر عهده ميگيرند.
ساليديتي نودها هم بلاكهاي قطعي (irrevocable blocks) را همگامسازي ميكنند و همچنين API هاي استعلام را ارائه ميدهند.
اجماع و توليد بلاك در ترون
ترون بر خلاف بسياري از ارزهاي ديجيتال (مثل بيت كوين و اتريوم)، مبتني بر ماينينگ و اثبات كار نيست. همانطور كه احتمالا ميدانيد در فرايند ماينينگ داوطلبان ميتوانند سخت افزارهاي كامپيوتري خود را براي انجام محاسبات در اختيار شبكه قرار دهند و كسب درآمد كنند. با استفاده از اين روش انگيزشي، حملات از شبكه دفع ميشود و امنيت آن حفظ ميگردد.
با اين حال يكي از مشكلات اساسي ماينينگ، در حال حاضر مصرف برق بالاي آن است. همچنين نياز به خريد دستگاه استخراج هم يكي ديگر از مسائلي است كه در نظر گرفته ميشود. از سوي ديگر به عقيده تيم ترون امكان انحصاري شدن ماينينگ در آينده وجود دارد و كساني كه هيچ اعتقادي به يك ارز ديجيتال ندارند هم ميتوانند بخش بزرگي از عمليات ماينينگ را در دست گيرند.
يكي از راهكارهايي كه براي جلوگيري از هدر رفت انرژي و انحصاري شدن ماينينگ پيشنهاد شده، الگوريتم اثبات سهم (Proof of Stake – POS) است. در فرايند اثبات سهام، دارندگان واحدهاي يك ارز ديجيتال ميتوانند با اختصاص دارايي خود به شبكه، در عمل توليد و تاييد بلاك مشاركت و كسب درآمد كنند. با اين روش علاوه بر اينكه نيازي به مصرف برق و خريد سخت افزار نيست، تنها كساني مشاركت خواهند كرد كه واحدهاي يك ارز ديجيتال را بخرند.
به عقيده تيم ترون الگوريتم اثبات سهام به خودي خود مشكل ساز خواهد بود و بايد اين الگوريتم را در جهت بهبود شبكه، سفارشيسازي كرد. به اعتقاد آنها در اثبات سهام معمولي، افراد ثروتمند شانس بيشتري براي توليد بلاك دارند و ممكن است تاثيرگذاري آنها به حدي بالا برود كه شبكه را به خطر بياندازد.
ترون از الگوريتم اثبات سهام نمايندگي شده (Delegated Proof of Stake – DPoS) بهره ميبرد. در اين الگوريتم همه در توليد بلاك و تاييد تراكنشها نقش ندارند و به جاي آن 27 نماينده از كل شبكه در كار توليد بلاك شركت و كسب درآمد ميكنند. در واقع همه دارندگان توكن TRX ميتوانند به نامزدهاي نمايندگي راي بدهند و در نهايت 27 نماينده براي توليد بلاك انتخاب ميشود. اگر نمايندهاي قصد خراب كاري داشته باشد، آفلاين شود يا هر چيز ديگري، خيلي سريع با راي جامعه، نماينده ديگري جايگزين ميشود. براي نامزد شدن در انتخابات، يك سري شرايط خاص وجود دارد كه يكي از آنها پرداخت 9,999 واحد ترون (TRX) است. رايگيري هر 6 ساعت يكبار دوباره انجام و ليست نمايندگان بهروز ميشود. ترون سيستم خود را نوعي دموكراسي واقعي ميداند كه در آن شهروندان يك جامعه براي بهبود وضعيت خود به نمايندگان واجد شرايط راي ميدهند. نمايندگان از نوع نودهاي ارشد (Super Representative Witness) هستند كه در بالا توضيح دادهايم.
زمان بلاك ترون 3 ثانيه بوده و پاداش بلاك آن 32 واحد TRX است. به طور كلي سالانه 336,384,000 واحد ترون (TRX) به نمايندگان منتخب تعلق ميگيرد. همچنين بين 127 نامزد نمايندگي هم هر 6 ساعت 115,200 واحد TRX توزيع ميشود. ميزان راي دريافتي در ميزان پاداش دريافتي موثر است.
براي اينكه كاربران بتوانند در رايگيري شركت كنند بايد چيزي به نام TronPower يا به اختصار TP داشته باشند. براي بدست آوردن TP افراد جامعه بايد توكنهاي TRX خود را به شبكه اختصاص دهند يا به اصطلاح فريز كنند. هر واحد TRX برابر با يك TP است.
طبق اعلام بنياد ترون تا ژانويه سال 2021 اين شبكه تورم نخواهد داشت اما پس از آن هر سال به طور خودكار يك درصد كوچكي از تورم را شاهد خواهيم بود. ويتاليك بوترين، خالق اتريوم به شدت منتقد روش اجماع ترون و اياس بوده و ميگويد كه اين روش چيزي جز انحصار نيست. با اين حال ما بي طرفي را حفظ ميكنيم و نتيجهگيري را به عهده شما كاربران عزيز ميگذاريم.
كيف پول ترون
ارز ديجيتال ترون هماكنون روي شبكه اصلي فعاليت ميكند بنابراين مثل گذشته نميتوان از كيف پول هاي اتريوم براي ذخيره ترون استفاده كرد و بايد از كيف پولهاي مخصوص ترون استفاده شود. وبسايت رسمي ترون چندين و چند كيف پول مختلف براي ذخيره TRX را معرفي كرده است كه در ادامه به معرفي سه مورد از معتبرترين و محبوبترين آنها ميپردازيم. توجه داشته باشيد كه كيف پولهاي سخت افزاري، بهترين گزينه براي ذخيره ترون هستند اما از آنجايي كه بايد اين كيف پولها را خريداري كرد ما تنها به معرفي نرم افزارهاي رايگان و قابل دانلود ميپردازيم. در حال حاضر كيف پول سخت افزار لجر از ترون پشتيباني ميكند.
كيف پول ترون لينك (TronLink) – موبايل و افزونه كروم
ترون لينك يكي از كيف پولهاي معتبر ترون بوده كه توسط وبسايت رسمي ترون معرفي شده است. اين كيف پول را ميتوان بر روي گوشي موبايل و دو سيستم عامل اندرويد و iOS نصب كرد. همچنين با دانلود افزونه اين كيف پول روي مرورگر گوگل كروم هم قابليت نصب وجود دارد.
كيف پول اتميك والت (Atomic Wallet) – دسكتاپ و موبايل
اتميك والت يكي ديگر از كيف پولهاي امن و معتبر براي ذخيره ترون است. اين كيف پول به جز ترون از چندين ارز ديجيتال و توكن مختلف هم پشتيباني ميكند. شما ميتوانيد از اين نرم افزار روي موبايل يا كامپيوتر شخصيتان استفاده كنيد.
كيف پول تراست والت (Trust Wallet)
كيف پول تراست والت متعلق به شركت بايننس است و به صورت كاملا امن ميتواند از داراييهاي ديجيتال شما نگهداري كند. اين كيف پول علاوه بر ترون از بيت كوين، اتريوم، لايت كوين و چندين كوين و توكن ديگر پشتيباني به عمل آورده است. اين كيف پول بر روي سيستم عاملهاي موبايل اندرويد و iOS قابل نصب است.
خريد ترون
ترون كه قابل استخراج با ماينر نيست يكي از آن ارزهاي ديجيتالي است كه تقريبا تمام صرافيهاي بزرگ و معتبر از آن پشتيباني ميكنند. براي خريد مستقيم ترون با ريال بايد از طريق سايتهاي آنلاين داخلي اقدام كنيد. با اين حال، بيشتر سايتهاي ايراني در حال حاضر فقط بيت كوين يا اتريوم ميفروشند. در صورت موجود بودن ترون در اين سايتها حتما از معتبر بودن صرافي اطمينان حاصل كنيد.
ليست صرافيهاي خارجي كه ترون را براي خريد و فروش قرار دادهاند را ميتوان از سايت كوين ماركت كپ مشاهده كرد. بايد توجه داشته باشيد كه به دليل مسائل تحريم، پيش از انتخاب يك صرافي از مشكل نداشتن آن با كاربران ايراني اطمينان حاصل كنيد.
سخن پاياني :
ترون در طول عمر كوتاه خود ثابت كردهاست كه با جمع آوري ايدههاي مختلف و بهرهگرفتن از آنها، پتانسيل خوبي براي رشد دارد. ازسويديگر، بهنظر ميرسد كه برخلاف تيم توسعهدهنده ارزهاي رمزپايهاي نظير اتريوم، كمتر دغدغه كشف روشهاي جديد را دارد و بهنوعي ميتوان گفت كه به جمع كردن ايدههاي جذاب در كنار هم و به رشد در بازار ارزهاي رمزپايه ميانديشد.
ازسويديگر، بسياري از كسبوكارهاي مختلف در كشور پهناور و پرجمعيت چين از بنياد ترون و ارز رمزپايه آن حمايت ميكنند. اين امر ميتواند پتانسيل ورود چندصد ميليون كاربر به پلتفرم ترون را پديد آورد.